Ανώτατη εκπαίδευση

Έλεγα τις προάλλες σε ένα φίλο, πρώην συμφοιτητή μου στην Ελλάδα, ότι αν τα πράγματα είναι όπως είναι σήμερα όταν τα νεογέννητα μωρά του φτάσουν σε ηλικία σπουδών, να κάνει ό,τι είναι δυνατόν και να τα παροτρύνει να πάνε στα μεγάλα "σχολεία" των ΗΠΑ. Ακόμα και αν χρειαστεί να δανειστεί ο ίδιος ή και τα παιδιά του. Όσα λεφτά και να πληρώσεις σε σχολεία όπως τα Harvard, Stanford, MIT, Columbia, Berkeley, Carnegie Mellon, Yale, Princeton, Brown, UPenn,Cornell, Caltech κλπ. αφενός μεν με το σύστημα μεταπτυχιακού επαγγελματικού προσανατολισμού που εφαρμόζουν έχεις πολύ καλές πιθανότητες η επένδυση στα δίδακτρα να αποδώσει καρπούς σύντομα, αφετέρου η εμπειρία συναναστροφών με πολλές από τις πιο ενδιαφέρουσες προσωπικότητες του κόσμου και επιστήμονες πρωτοπόρους και κορυφές στους χώρους τους είναι ανεκτίμητη. Είναι επίσης πιθανό εάν επιδιωχθεί να καλυφθεί μεγάλο μέρος των σπουδών από κάποια υποτροφία είτε ως research assistanship ή teaching assistanship αν το πρόγραμμα είναι πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών.

Σε 4 από τις 6 κατηγορίες που απονέμονται βραβεία Νόμπελ, φέτος, οι αποδέκτες είναι επιστήμονες που εργάζονται σε κάποιο από τα παραπάνω πανεπιστήμια (για τα οποία η λίστα δεν είναι συνολική). Ενδεικτικά τα 3 τελευταία χρόνια τα παραπάνω ιδρύματα είχαν κάποιον στον οποίο απονεμήθηκε Νόμπελ ως εξής: (περισσότερα στο Nobelprize.org )

-2006-
Berkeley: 1
Stanford: 2
Columbia: 1

-2005-
Harvard: 1
Caltech: 1
MIT: 1

-2004-
Caltech: 1
MIT : 1
Columbia: 1
Carnegie Mellon: 1

Αυτό είναι ενδεικτικό του επιπέδου σπουδών και της ποιότητας διαδραστικότητας με την επιστημονική κοινότητα και τους υπόλοιπους φοιτητές που ένας φοιτητής σε αυτά τα ιδρύματα μπορεί να έχει. Απαρτίζονται από κοινότητες ανθρώπων από όλο τον κόσμο που τις συνδέει η επιθυμία για κορυφαίου επιπέδου σπουδές και έρευνα.
Φυσικά δεν είναι τα μόνα στις ΗΠΑ και στον κόσμο στα οποία γίνεται κορυφαίου επιπέδου εκπαιδευτικό έργο και έρευνα. Ίσως όμως επειδή τα συγκεκριμένα έχουν τόσο μεγάλη ιστορία και παράδοση και επειδή συγκεντρώνουν την προτίμηση τόσο μεγάλου αριθμού υποψηφίων από όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη, η εμπειρία και οι δυνατότητες που παρέχονται στους τυχερούς που κάθονται στα θρανία τους τα καθιστά μοναδικά.
Είναι ενδιαφέρον να παραθέσω κάποια στατιστικά γι'αυτά τα "σχολεία" (μετάφραση ακριβής του όρου schools που χρησιμοποιείται γενικά για τα πανεπιστήμια στις ΗΠΑ).
Κατάταξη όσον αφορά τις δωρεές (σε δισεκατομμύρια δολλάρια):

1. Harvard $29,2
2. Yale $18
3. Sanford $15.2
4. Princeton $12.7
5. M.I.T $8.4
6. Columbia $5.94
7. Univ of California $5.747 (Εδώ συμπεριλαμβάνεται το Berkeley)
   
8. UPenn $5.166
9. Cornell $4.3
10. Caltech $1.418

Πιο ουσιαστική ίσως θα ήταν μια ταξινόμηση ανά φοιτητή γιατί θα ήταν ενδεικτική για το πόσα χρήματα θα είχε τη δυνατότητα να ξοδέψει το ίδρυμα για κάθε φοιτητή που σπουδάζει. Σύμφωνα με αυτή την ταξινόμηση τα πράγματα για τα 3 πρώτα έχουν ως εξής:

1. Princeton $1.678.406
2. Yale $1.567.535
3. Harvard $1.475.313

Όλα τα παραπάνω είναι διαθέσιμα στο σχετικό λήμμα από τη Wikipedia. Μάλιστα είναι εντυπωσιακό ως συγκριτικό μέγεθος, το ότι τα 5 πρώτα πανεπιστήμια παίρνουν αθροιστικά περισσότερα χρήματα σε δωρεές από το ακαθάριστο εθνικό προϊόν της χώρας του Περού.

Βέβαια η λίστα θα ήταν ελλιπής αν δεν παραθέσουμε και κάποιο συγκριτικό μέγεθος ταξινόμησης της ποιότητας των ιδρυμάτων αυτών. Για το σκοπό αυτό συμβουλεύτηκα την ταξινόμηση της ετήσιας έκθεσης ερευνητών του Shanghai Jiao Tong University η οποία χρησιμοποιεί μια φόρμουλα που περιλαμβάνει ώς παράγοντες: (παραθέτω σε παρένθεση το βάρος κάθε παράγοντα) Βραβεία Νόμπελ και βραβεία Fields από αποφοίτους (10%) , βραβεία Νόμπελ και Fields από καθηγητές (20%) , αναφορές ερευνητών τους σε δημοσιεύσεις σε 21 γενικές κατηγορίες (20%) , άρθρα δημοσιευμένα στο Nature και Science (20%) , αναφορές σε Science citation Index / Social Sciences citation index / Arts and Humanities Citation index (20%) και το μέγεθος του ιδρύματος (10%). Η ταξινόμηση για το 2006 βρίσκεται εδώ και περιλαμβάνει τα 500 καλύτερα (σύμφωνα με τα παραπάνω κριτήρια) πανεπιστήμια.
Σύμφωνα με την ίδια ταξινόμηση το Πανεπιστήμιο Αθηνών βρίσκεται στην 352η θέση και αυτό της Θεσσαλονίκης στην 389η θέση. Δεν υπάρχει άλλο Ελληνικό ίδρυμα στον κατάλογο...

Σίγουρα υπάρχουν πολλά αξιόλογα πανεπιστήμια στην Ευρώπη ( τα Oxbridge είναι πάντα στα 10 "καλύτερα" στον κόσμο σε πολλές ταξινομήσεις, όπως και πολλά άλλα ) και ίσως το ταξίδι και το "σοκ" της κουλτούρας πέρα από τον Ατλαντικό να ακούγεται σε πολλούς (σίγουρα στον φίλο μου) ριψοκίνδυνο εγχείρημα. Όμως το μέγεθος της οικονομίας των ΗΠΑ , το μέγεθος και ο αριθμός του επιστημονικού κόσμου, ο ανοιχτός ανταγωνισμός, η άμεση σύνδεση της έρευνας με την βιομηχανία και την αγορά εργασίας, αυτή η διαφορά κουλτούρας η ίδια, δίνουν κατά τη γνώμη μου μια περαιτέρω πρόκληση στον υποψήφιο σπουδαστή γι'αυτό το τόλμημα που αξίζει πιστεύω να επιχειρήσει.

(Σημ. Η γνώμη μου μπορεί να θεωρηθεί υποκειμενική μιας και ο ίδιος έχω κάνει μεταπτυχιακά στις ΗΠΑ, όχι όμως σε ένα από τα παραπάνω σχολεία...)