Η ηθική ευθύνη των κινήτρων...

Ακούω και ξανακούω για τη λεγόμενη συν-ευθύνη , ηθική ευθύνη ή κυρίως ευθύνη από μερικούς για τα κίνητρα που οδηγούν ανθρώπους να παίζουν με αθέμιτα μέσα και να παρανομούν προκειμένου να αποκομίσουν τα ωφέλη. Το φιλοσοφικό και ηθικό αυτό θέμα έρχεται και ξαναέρχεται αναλόγως την παρανομία που διαπιστώνεται. Στην πιο πρόσφατη περίπτωση βέβαια το ακούω σχετικά με τους Έλληνες αθλητές που πιάστηκαν ντοπαρισμένοι πρόσφατα στους Ολυμπιακούς αγώνες του Πεκίνου. Ακούω χαρακτηριστικά εκλήσεις με φιλοσοφικές προεκτάσεις που λένε ότι οι κυρίως υπεύθυνοι για τις διαπιστωμένες παρανομίες των αθλητών που επιλέγουν να παίζουν με αθέμιτα μέσα είναι αυτοί που δημιουργούν τα κίνητρα και τους ωθούν κατά κάποιο κάποιο τρόπο στην παρανομία.
Αυτό για μένα είναι ένα εντελώς παραπλανητικό και προκαλεί λογική σύγχιση. Οι κύριοι υπεύθυνοι για τις πράξεις τους είναι αυτοί που ... τις πράττουν. Δεν έχω πρόβλημα ιδιαίτερο με το να υπάρχουν, ξεκάθαρα ισχυρά κίνητρα από οποιοδήποτε φορέα για κάποιον προκειμένου να πετύχει κάτι. Αυτό από μόνο του δεν γίνεται να θεωρείται υπεύθυνο όταν κάποιος αποφασίζει να μην παίξει με τους κανόνες του παιχνιδιού και προτιμά να "κλέβει" για να έχει πλεονέκτημα σε σχέση με άλλους που παίζουν με τους όρους του. Είναι εντελώς παράλογο ο συναγωνιζόμενος (όταν πρόκειται για αθλητισμό) να αποκομίζει όλα τα προνόμια σε περίπτωση που καταφέρνει να κερδίζει και να θεωρείται "ατομική επιτυχία" και όταν αυτός παρανομεί να αναζητείται η "συλογική ευθύνη".
Η σημασία της ατομικής ευθύνης έχει τεράστια αξία για να χάνεται μέσα σε ένα συνοθύλευμα συνολικής ευθύνης ενός γενικού γρουπ. Είναι πολύ πιο εύκολο, πολύ πιο ξεκάθαρο και άμμεσο να καθορίζεις τα όρια και τις ευθύνες του ατόμου ως μονάδα και αυτό κατ'επέκταση να έχει ως επακόλουθο αποτέλεσμα να λειτουργεί και η ομάδα σε όλα τα επίπεδα αναλόγως. Αντίθετα το να προσπαθείς να αποδώσεις συνολικές ευθύνες σύμφωνα με μια σχετική φόρμουλα έμμεσων ευθυνών μη καθορισμένη εξ αρχής το θεωρώ λιγότερο δίκαιο και υπεύθυνο για δυσλειτουργίες, αγκυλώσεις και αναξιοκρατικές αποφάσεις σε μία κοινωνία.
Αυτό δε σημαίνει βέβαια ότι όταν κάποιοι παρανομούν και τιμωρούνται ως αυτόχειρες δεν πρέπει να τιμωρούνται και άλλοι που λειτούργούν πιθανών ως μέρος των συνθηκών και περιστάσεων που τους οδηγούν στην παρανομία. Αυτό όμως θα πρέπει να είναι σχετικά ξεκάθαρο εξ αρχής και όχι εκ των υστέρων και θα πρέπει να ταυτίζεται με αποδεδειγμένα ξεκάθαρα γεγονότα επιρροής και συμετοχής τους στα πεπραγμένα. Έτσι πχ, αν για παράδειγμα, ο πρόεδρος του συλλόγου της κ. Φανής Χαλκιάς ο οποίος έχει μια θέση επιρροής πιθανόν στην καρριέρα της, ξεκάθαρα την παρότρυνε να παρανομήσει προτείνοντας της πχ τη χρήση απαγορευμένων ουσιών ή άλλων αθέμιτων μέσων τότε είναι άμεσα και εκείνος υπεύθυνος και πρέπει να τιμωριθεί.
Αλλιώς από μόνη της η γενική διατύπωση ότι το "σύστημα" και οι παράγοντες είναι συνυπεύθυνοι όταν αθλητές παρανομούν επειδή τους δίνει κίνητρα στη δόξα και στον πλούτο είναι εντελώς σαθρο και συκοφαντικό και άδικο για όσους επιλέγουν να συμμετάσχουν καθαροί.

ΥΓ. Το άκουσα και σήμερα από την κ. Σοφία Σακοράφα ότι ο κ. Ζακ Ρογκ , ο οποίος είπε[1] το ακριβέστατο ότι "η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια στην ντόπα φέτος", είναι στην ουσία συνυπεύθυνος γιατί είναι μέρος του συστήματος που δίνει τα μεγάλα κίνητρα. Λες και ο κ. Ζακ Ρογκ συνιστά στην Ελλάδα να πνιγεί στην ντοπα για να το πετύχει. Η σύγχιση και η παραπλάνηση σε όλο της το μεγαλείο

[1] 

Ακούω σήμερα στα δελτία ειδήσεων ότι δεν έχει επιβεβαιωθεί μία τέτοια δήλωση από το στόμα του ίδιου του Ζακ Ρογκ αλλά έτσι φέρεται ότι την μετέδωσε ο κ. Μίνως Κυριακού. Μου ακούγεται λογικό αυτά να μην είναι όντως τα ακριβή λόγια του προέδρου της διεθνούς ολυμπιακής επιτροπής αλλά δεν αλλάζει την ουσία.  Είμαι σχεδόν σίγουρος ότι πιθανόν να το σκέφτηκε. Δεν αλλάζει σε τίποτα την άποψή μου για το σχόλιο της κ. Σακοράφα