Πώς διαμορφώνονται οι τιμές των ομολόγων

Συνέχεια από την προηγούμενη ανάρτηση και την υπόθεση για την άνοδο των επιτοκίων των ομολόγων των Ευρωπαϊκών χωρών, εδώ ίσως είναι απαραίτητο να εξηγηθεί πώς διαμορφώνονται τα επιτόκια των υπο διαπραγμάτευση ομολόγων στις δευτερογενείς αγορές.
Όταν κάποιος εκδίδει ένα ομόλογο αυτό έχει μια συγκεκριμένη  ονομαστική τιμή και ένα συγκεκριμένο επιτόκιο. Υπάρχουν μερικοί τρόποι για να καθοριστεί η αρχική τιμή έκδοσης και το πώς πληρώνεται το επιτόκιο αλλά η πιο τυπική περίπτωση είναι αρχική τιμή έκδοσης 100% της ονομαστικής αξίας του ομολόγου και επιτόκιο Χ%. Η ονομαστική αξία είναι η τιμή πάνω στην οποία υπολογίζεται το κέρδος του επενδυτή με το συγκεκριμένο επιτόκιο. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε ομόλογο που αγοράζω θα πληρωθώ Χ% το χρόνο επί της ονομαστικής αξίας (οι πληρωμές συμβαίνουν ανά 6 μηνο συνήθως). Τα ομόλογα κόβονται συνήθως σε διάφορες μονάδες ονομαστικής αξίας. Πχ 1000Ευρώ, 5000Ευρώ κλπ αν το ομόλογο εκδίδεται σε Ευρώ.  Το ομόλογο έχει και μια συγκεκριμένη διάρκεια ζωής πχ Τ χρόνια. Υπάρχουν πολλοί τύποι ομολόγων αλλά για το παρόν παράδειγμα θα αναφέρω μόνο τη στάνταρ περίπτωση. Έτσι λοιπόν αν αποφασίσω να επενδύσω 1000 Ευρώ σε 10ετή Ελληνικά ομόλογα με ετήσιο επιτόκιο 5% τότε θα λαμβάνω πληρωμές κάθε χρόνο 50Ευρώ από την Ελλάδα και στο τέλος της 10ετίας, αν κρατήσω το ομόλογο ως τη λήξη του, θα λάβω και τα 1000 Ευρώ που ήταν το αρχικό μου κεφάλαιο που δάνεισα στην Ελλάδα. Όμως στην αγορά ομολόγων υπάρχει και η δευτερογενής αγορά (όπως και στις απλές μετοχές) όπου τα εκδοθέντα ομόλογα διαπραγματεύονται αμέσως μετά την έκδοσή τους στην πρωτογενή. Έτσι πχ αν εγώ υποθέσουμε ότι συμμετείχα στην πρωτογενή έκδοση ομολόγων (αυτό συμβαίνει κυρίως μέσω των τραπεζών, των επενδυτικών μετοχικών κεφαλαίων, θεσμικών επενδυτών και των ντηλερς) και επένδυσα 1000 Ευρώ τότε μου δίνεται η ευκαιρία να διαπραγματευτώ το ομόλογο στην δευτερογενή και να το πουλήσω αν για κάποιο λόγο δεν επιθυμώ να το κρατήσω μέχρι την ημερομηνία που λήγει.

Και εδώ είναι το ζητούμενο. Ποιά είναι η τιμή πώλησης (και αγοράς) του ομολόγου στη δευτερογενή αγορά; Αν οι οικονομικές συνθήκες είναι ακριβώς ίδιες με τη χρονική περίοδο κατά την οποία αγόρασα το ομόλογο τότε είναι πιθανόν να βρεθεί κάποιος αγοραστής να το αγοράσει ακριβώς στην ίδια τιμή που το αγόρασα δηλαδή στο 100% της ονομαστικής του αξίας. Έτσι θα το πουλήσω δηλαδή πάλι 1000 ευρώ. Όμως η δευτερογενής αγορά είναι μια αγορά που επηρεάζεται από την συγκεκριμένη οικονομική συγκυρία του χρόνου που γίνεται η διαπραγμάτευση. Για παράδειγμα αν εν τω μεταξύ νέα ομόλογα ισοδύναμης πιστοληπτικής ποιότητας (εδώ μπαίνουν οι εκτιμήσεις των οίκων αξιολόγησης) και ίδιας χρονικής διάρκειας με αυτό που έχω εγώ έχουν εκδοθεί και για κάποιο λόγο προσφέρουν μεγαλύτερο επιτόκιο από το 5% που έχουν τα δικά μου τότε είναι λογικό οι επενδυτές να προτιμούν τα νέα ομόλογα γιατί επενδύοντας το ίδιο κεφάλαιο μπορούν να επιτύχουν καλύτερη απόδοση λόγω του μεγαλύτερου επιτοκίου. Έτσι σε μια ελεύθερη αγορά που επικρατούν κυρίως οι δυνάμεις προσφοράς και ζήτησης εγώ που προσφέρω το παλιότερο ομόλογο θα αναγκαστώ να συμφωνήσω σε τιμή πώλησης μικρότερη της ονομαστικής που είχα πληρώσει ας πούμε Π2<Π1 (Π1 η αρχική τιμή 100% της ονομαστικής)  έτσι ώστε η τιμή αυτή με το ετήσιο επιτόκιο των 5% των ομολόγων μου να έχουν ανταγωνιστική απόδοση σαν επένδυση με την απόδοση των νέων ομολόγων που προσφέρονται στα 100% της ονομαστικής τους αλλά με μεγαλύτερο ετήσιο επιτόκιο.
Συνεπώς δέχομαι να χάσω μέρος του αρχικού μου κεφαλαίου πουλώντας τα ομόλογα που είχα αγοράσει στο 100% της ονομαστικής τους σε τιμή μικρότερη αυτής,  προκειμένου να ανταγωνιστούν τα νέα ως επενδυτική απόδοση. Για παράδειγμα, αν αυτά πουληθούν στα 98% της ονομαστικής τους, ο νέος αγοραστής καταβάλει 980 Ευρώ για να πάρει τα ίδια ακριβώς 10ετή ομόλογα με ετήσιο επιτόκιο 5% που είχα προμηθευτεί εγώ στα 1000 Ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι το 5% ετήσιο επιτόκιο που θα λαμβάνει υπολογίζεται επί της ονομαστικής αξίας του ομολόγου που συνεχίζει να είναι η αρχική δηλ. τα 1000 Ευρώ. Συνεπώς εκείνος, κάνοντας μια επένδυση με 980 ευρώ εξακολουθεί να λαμβάνει 50 Ευρώ το χρόνο  από τον δανειζόμενο. Η απόδοση αυτή των 50 Ευρώ αντιστοιχεί στο 5.1% του νέου επενδυόμενου κεφαλαίου των 980 Ευρώ. Αυτό στην ουσία διαμορφώνει και το "ισοδύναμο επιτόκιο" του ομολόγου στην δευτερογενή αγορά. Σε αυτά τα επιτόκια αναφέρονται συνήθως τα δελτία ειδήσεων όταν μιλούν για spreads επιτοκίων σε σχέση με κάποιο άλλο επιτόκιο αναφοράς όπως στα Γερμανικά που θεωρούνται και τα πιο σταθερά από άποψη πιστοληπτικής αξιολόγησης του Γερμανικού κράτους. Με λίγα λόγια αν ένα Γερμανικό 10ετές ομόλογο με επιτόκιο 3% διαπραγματεύεται στη δευτερογενή αγορά στο 100% της ονομαστικής του αξίας και ένα Ελληνικό επίσης 10ετές με επιτόκιο 5% στο 70% της ονομαστικής του αξίας έκδοσης το spread θα υπολογιστεί ως 7.14%-3% = 4.14% όπου 7.14% είναι το επενδυτικά ισοδύναμο επιτόκιο των Ελληνικών ομολόγων δεδομένου ότι διαπραγματεύονται στο 70% της ονομαστικής τους αξίας [Υπολογισμός: Για κάθε 70 ευρώ που επενδύονται για αγορά του Ελληνικού ομολόγου ο επενδυτής λαμβάνει 5% τόκο της ονομαστικής αξίας του ομολόγου η οποία είναι 100, δηλαδή ο τόκος είναι 5 Ευρώ. 5 Ευρώ στα 70 ευρώ, ισοδυναμούν με 7.14% απόδοση].  Συνεπώς είναι πλέον εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί η αύξηση του "ισοδύναμου επιτοκίου" ενός ομολόγου στη δευτερογενή αγορά προκύπτει όταν το ομόλογο έχει στην ουσία χάσει μέρος της ονομαστικής του αξίας. Σημ: Για διαφορετικούς λόγους τα "ισοδύναμα επιτόκια" ομολόγων στη δευτερογενή αγορά μπορούν να διαμορφωθούν κάτω από το αρχικό της έκδοσης, εάν η τρέχουσα τιμή του ομολόγου διαπραγματεύεται πάνω από το 100% της ονομαστικής (Αυτό μπορεί να συμβεί αν πχ η κεντρική τράπεζα ρίξει τα επιτόκια δανεισμού της διατραπεζικής αγοράς . Αυτό σχολιάζεται στην επόμενη παράγραφο).

Το παραπάνω παράδειγμα περιγράφει τι γίνεται με τις τιμές των διαπραγματευόμενων ομολόγων στη δευτερογενή αγορά όταν νέα ομόλογα εκδίδονται και χτυπούν την αγορά με μεγαλύτερο επιτόκιο. Οι τιμές των παρόντων ομολόγων πέφτουν έτσι ώστε υπολογίζοντας το επιτόκιο της ονομαστικής τους αξίας να τα κάνουν ισοδύναμης επενδυτικής απόδοσης με τα νέα για το ίδιο θεωρητικό ρίσκο. - Σημείωση: Αν αναρωτιέται κανείς για ποιο λόγο κάποιος που εκδίδει νέα ομόλογα ίδιας ποιότητας ρίσκου με τα τωρινά αποφασίζει να προσφέρει μεγαλύτερο επιτόκιο η πιο απλή εξήγηση (αν όλοι οι υπόλοιποι παράγοντες δεν έχουν αλλάξει) αφορά το υπάρχον επιτόκιο δανεισμού που θέτουν οι κεντρικές τράπεζες, το λεγόμενο Fed Funds rate για την περίπτωση της Fed των ΗΠΑ για παράδειγμα το οποίο καθορίζει το επιτόκιο διατραπεζικού δανεισμού που είναι υποχρεωμένες οι τράπεζες να απαιτούν η μία από την άλλη όταν δανείζονται μεταξύ τους για να κρατήσουν στο απαιτούμενο επίπεδο τα τραπεζικά αποθεματικά κάτι το οποίο επίσης καθορίζεται από την κεντρική τράπεζα. Όταν αυτό το επιτόκιο λοιπόν αυξάνεται και οι τράπεζες αναγκάζονται να δανείζουν μεταξύ τους σε επιτόκια μεγαλύτερα από αυτά που ήταν προηγουμένως τότε για να δανείσουν οι ίδιες ένα κράτος ή κάποιον που εκδίδει ένα ομόλογο, θα απαιτήσουν με τη σειρά τους μεγαλύτερο επιτόκιο.

Τώρα πέρα από το παραπάνω σχετικά απλό παράδειγμα, αυτό που περεταίρω καθορίζει την αξία των υπό διαπραγμάτευση ομολόγων στη δευτερογενή αγορά είναι οι αξιολογήσεις των οίκων, και η γενική εκτίμηση του επενδυτικού κοινού για το ρίσκο επένδυσης σε ομόλογα κάποιου τύπου. Επιπλέον, πολλά συντηρητικά επενδυτικά χαρτοφυλάκια έχουν όρους μέσα στα καταστατικά τους που θέτουν κάποιο όριο στην αγορά ή διατήρηση ομολόγων κάτω από συγκεκριμένες βαθμίδες αξιολόγησης. Αν λοιπόν βγουν οι οίκοι Moodys , Fitch και S&P και υποβαθμίσουν την πιστοληπτική ικανότητα ενός χορηγού ομολόγων κάτω από αυτά τα όρια, αυτόματα τα συγκεκριμένα κεφάλαια είναι υποχρεωμένα να πουλήσουν πιέζοντας στην ουσία τις τιμές ακόμα περισσότερο προς τα κάτω. Ο λόγος πίεσης των τιμών των Ελληνικών και άλλων Ευρωπαϊκών ομολόγων σε αυτή τη χρονική περίοδο εμπίπτουν στους λόγους που περιγράφονται σε αυτήν την παράγραφο μιας και φυσικά η ΕΚΤ δεν έχει αλλάξει τα επιτόκια διατραπεζικού δανεισμού εδώ και καιρό. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι η πίεση των τιμών προς τα κάτω των ήδη εκδοθέντων ομολόγων στην δευτερογενή αγορά αυτή καθεαυτή δεν αυξάνει το κόστος δανεισμού αυτού που έχει εκδώσει τα ομόλογα. Αυτός δανείστηκε στην πρωτογενή αγορά και εκεί τελείωσε. Όμως εφόσον ο δανειζόμενος είναι υποχρεωμένος να ξανά βγει να δανειστεί εκδίδοντας νέα ομόλογα και αν θέλει να συγκεντρώσει προσφορές θα πρέπει τα νέα ομόλογα να προσφέρουν ανταγωνιστικό επιτόκιο με αυτά που διαπραγματεύονται ήδη στη δευτερογενή αγορά.

Τα παραπάνω σχετικά με την ονομαστική αξία των ομολόγων εξηγούν επίσης και το λόγο για τον οποίο οι τιμές των ομολόγων από τις διάφορες υπηρεσίες τιμών αγορών δίνονται στην κλίμακα σε σχέση με την ονομαστική αξία του ομολόγου. Για παράδειγμα σε αυτόν τον πίνακα ομολόγων επιχειρήσεων στο Yahoo Finance. Δεν διαπραγματεύονται όλα τα ομόλογα κατά τον ίδιο τρόπο

Αν κάποιος επιθυμεί να ψάξει περισσότερες πληροφορίες ή να επαληθεύσει τα παραπάνω το Ίντερνετ έχει πολλές πηγές. Μια πολύ καλή είναι η "εγκυκλοπαίδεια" ειδικευμένη στα οικονομικά γνωστή και ως Investopedia.

Μια πιθανή εξήγηση για την άνοδο των επιτοκίων των ομολόγων των Ευρωπαϊκών χωρών

Η ένταξη της Ελλάδας την περασμένη άνοιξη στο λεγόμενο μηχανισμό στήριξης είναι πιθανό να λειτουργήσει ως αυτό εκπληρούμενη προφητεία αναπόφευκτης ένταξης πολλών περισσοτέρων χωρών και απόσυρση των ομολόγων τους από τις αγορές. Τελευταία εντάχτηκε η Ιρλανδία και σύντομα θα ακούσουμε και το επιτόκιο που θα συμφωνήσει με την ΕΕ και ΔΝΤ
Η Ελλάδα με το που εντάχτηκε στο μηχανισμό βοήθειας πήρε ένα δάνειο ως 110 δισεκατομμύρια ευρώ με επιτόκιο περίπου 5% . Αυτό από τη μία μεν έδωσε ένα σχετικό πλεονέκτημα στην Ελλάδα εφόσον είχε φτάσει να δανείζεται με επιτόκια περίπου 10%. Από την άλλη όμως έδωσε ένα παράξενο σήμα στις αγορές ομολόγων οι οποίες είναι ελεύθερες αγορές διαπραγμάτευσης κεφαλαίων και έθεσε ένα ανώτατο πήχη στην ουσία στα επιτόκια κρατικών ομολόγων και των άλλων ευρωπαϊκών κρατών κάνοντάς το ανόητο να μην σκέφτονται την ένταξή τους στο μηχανισμό όταν τα επιτόκια δανεισμού τους ξεπερνούν αυτό το όριο στην ελεύθερη αγορά.  Βλέπω για παράδειγμα το κόστος δανεισμού της Πορτογαλίας (των 10ετών) αυτή τη στιγμή να βρίσκεται στα 7.23% . Θα είναι πολύ δύσκολο η χώρα να αντέξει να δανείζεται με αυτά τα επιτόκια όταν ήδη ξέρουμε ότι η Ελλάδα ήδη και η Ιρλανδία σύντομα δανείζονται με συμβολή και της Πορτογαλίας φυσικά με επιτόκια 5%. Ο σχεδιασμός της διάσωσης της Ελλάδας στην ουσία σπρώχνει μία μία τις χώρες που έχουν σημαντικά προβλήματα χρηματοδότησης του χρέους τους και μεγάλα ελλείμματα στον μηχανισμό.
Το άλλο μήνυμα όμως που δεν είναι τόσο προφανές και πιστεύω ότι αρκετοί traders σε επενδυτικά funds σκέφτονται, είναι ότι στην ουσία αυτή η κίνηση της Ευρώπης σηματοδοτεί και το μίνιμουμ κόστος δανεισμού που εκτιμά η ίδια ότι αρμόζει σε κράτη με προβλήματα όπως η Ελλάδα. Δηλαδή αν εγώ είμαι επενδυτής και βλέπω την Ιταλία , Ισπανία, Γαλλία να δανείζονται στην αγορά με επιτόκια χαμηλότερα του 5%  τη στιγμή που η Ευρώπη ζητά, μέσω του μηχανισμού στήριξης, επιτόκιο 5% από την Ελλάδα, ένα μέλος με το ίδιο νόμισμα και αντίστοιχα δημοσιονομικά προβλήματα, για να της δανείσει, είναι πιθανό να θεωρήσω ότι η τιμή ομολόγων ελεύθερης αγοράς γι'αυτές τις χώρες είναι κατά κάποιο τρόπο χαμηλή με αποτέλεσμα να συναλλάσσομαι με τρόπο ώστε να ανεβαίνουν τις τιμές σε αυτό το νούμερο. Πχ να πουλάω τα ομόλογά τους σπρώχνοντας την τιμή κάτω με αποτέλεσμα το επιτόκιο να ανεβαίνει [1].
Ίσως καλύτερος τρόπος να αντιμετωπισθεί αυτό το φαινόμενο που ήδη έχει πάρει μορφή χιονοστιβάδας θα ήταν όχι η σύναψη δανείου με τον τρόπο που έγινε μέσω του μηχανισμού στήριξης όπως γίνεται ως τώρα με προσυμφωνημένο γνωστό επιτόκιο με τον δανειζόμενο, αλλά με απ'ευθείας συμμετοχή ενός φορέα, πιθανότατα με συμμετοχή της ΕΚΤ, στην πρωτογενή αγορά ομολόγων με σκοπό να ρίξει το επιτόκιο της εκάστοτε έκδοσης ομολόγων. Μια παρεμβατική καθαρά ενέργεια παρόμοια με αυτές που γίνονται στις αγορές συναλλάγματος από τα κράτη όχι σπάνια. Έτσι κανένας παίχτης της αγοράς δε θα ήξερε εκ των προτέρων, το τελικό επιτόκιο δανεισμού πριν το κλείσιμο της έκδοσης (ενώ τώρα ξέρει το όριο των 5% του μνημονίου), θα υπήρχαν λιγότερες πιθανότητες για κερδοσκοπικό παιχνίδι με τα ομόλογα των κρατών στις 2γενείς αγορές και πιθανόν αυτό να έριχνε τις τιμές των ομολόγων στη 2γενή αγορά του κράτους υπερ του οποίου γίνεται η παρέμβαση.
Το σίγουρο πάντως πιστεύω είναι ότι το μέλλον δε διαγράφεται καθόλου εύκολο για την Ευρώπη και το μηχανισμό του Ευρώ. Το πρόβλημα ξεκίνησε ως οικονομικό αλλά δείχνει μέρα με τη μέρα ότι είναι πλέον κυρίως πολιτικό.

[1]. Νομίζω είναι χρήσιμο να γραφτεί ένα κείμενο που να προσπαθεί να εξηγεί πώς διαμορφώνονται οι τιμές των ομολόγων στις δευτερογενείς αγορές.

Φοροδιαφυγή με τις ευλογίες της κυβέρνησης

Το μέτρο της περαίωσης και το νέο μέτρο που προβλέπεται στον νέο προϋπολογισμό όπου αναστέλλει την εφαρμογή πόθεν έσχες για την απόκτηση 1ης κατοικίας ως το τέλος του 2012 είναι απόδειξη ότι αυτή η κυβέρνηση όπως και όλες οι προηγούμενες ούτε σχέδιο πάταξης της φοροδιαφυγής είχε προεκλογικά αλλά ούτε και πρόθεση να εφαρμόσει κάποιο σοβαρό αφότου ανέλαβε την κυβέρνηση. Η μεσιτική αγορά στην Ελλάδα είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους ξεπλύματος βρώμικου χρήματος σύμφωνα με δημοσιεύματα στον Ελληνικό και διεθνή τύπο.  Σε αυτή την υποψία συνηγορεί επίσης το γεγονός πως τόσοι πολλοί πολιτικοί δηλώνουν πληθώρα αποκτηθέντων ακινήτων, αγροτεμαχίων , βοσκοτόπων κλπ στο κατ' όνομα "Πόθεν έσχες" που καταθέτουν κάθε χρόνο. Προσωπικά έχω αρκετά παραδείγματα από το φιλικό μου περιβάλλον όπου η αγοραπωλησία μιας κατοικίας γίνεται σε μεγάλο ποσοστό με μετρητά.
Μας έχει πει και ο πρωθυπουργός και ο υπ οικ. ότι τα πράγματα έχουν αλλάξει και ότι υπάρχουν πολλοί που έχουν πιαστεί και πληρώσει αλλά αυτό δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί. Αντιθέτως και η περαίωση και αυτό το πρόσφατο, επιβεβαιώνουν ότι όχι μόνο δεν υπάρχει πρόθεση ανακάλυψης του μαύρου χρήματος μέσω μέτρων πάταξης της φοροδιαφυγής αλλά η κυβέρνηση το έχει ανάγκη για την κίνηση της αγοράς και δίνει κίνητρα να ξεπλυθεί μέσω της αγοράς πρώτης κατοικίας. Μάλιστα αυτό το μέτρο επιβεβαιώνει και την θέση που λέει ότι ούτε μετά την περαίωση η κυβέρνηση θα κάνει τίποτα ουσιαστικό για την πάταξη της φοροδιαφυγής όπως αντιθέτως είπε υπογραμμίζοντας ότι η περαίωση είναι αναγκαία για να αρχίσουμε από μια νέα βάση. Αν πραγματικά είχε πλάνο για κάτι το οποίο θα απέδιδε ουσιαστικά, δε θα χρειαζόταν το νέο μέτρο στον προϋπολογισμό για να δώσει κίνητρο να ξεθάψει κρυμμένο μαύρο χρήμα. Θα μπορούσε να το εντοπίσει απλά εφαρμόζοντας τα υποτιθέμενα νέα μέτρα που έχει υπόψιν της.
Δεν υποστηρίζω ότι είναι εύκολη υπόθεση η πάταξη της φοροδιαφυγής σε μια κοινωνία που έχει μάθει να λειτουργεί με γνώμονα ότι η φοροδιαφυγή είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. Αλλά όσοι ευαγγελίζονται τις εξαγγελίες της κυβέρνησης ως κάποιο μοναδικό αποτελεσματικό σχέδιο το οποίο φέρνει ουσιαστικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της κοινωνίας απλά κατατάσσονται στην κατηγορία του γραφικού.

Ψηφίζω Στρος Καν

Ίσως ο Παπανδρέου να είναι ο πρώτος πρωθυπουργός τις τελευταίες 10ετίες που να απειλεί με εθνικές εκλογές αν δεν του κάτσουν οι Δήμοι ή/και οι περιφέρειες. Το σύνταγμα έχει βιαστεί επανειλημμένως από σχεδόν την πλειοψηφία των κυβερνήσεων του παρελθόντος μιας και οι Έλληνες πρώην πρωθυπουργοί το έχουν για τα σκουπίδια έτσι και αλλιώς (εξαιρείται η πρόβλεψη για την βουλευτική ασυλία και την παραγραφή αδικημάτων που τηρείται ευλαβικά). Συνήθως βέβαια βιαζόταν κανένα 6μηνο πριν την κανονική παρέλευση της 4ετίας για ηλίθιες δικαιολογίες όπως η ψήφιση του προϋπολογισμού όπως μας είπε ο Καραμανλής πριν από 1μιση χρόνο.
Ο ΓΑΠ πάντως τώρα διαλαλεί ότι είναι διατεθειμένος καθαρά για μικροκομματικούς σκοπούς όπως καταλαβαίνω εγώ, να το βιάσει όπως δεν το έχει βιάσει κανένας ως τώρα εφόσον πρόκειται για μόλις ένα χρόνο αφότου κέρδισε τις εθνικές εκλογές με πολύ ισχυρή πλειοψηφία. Ο κ. Παπανδρέου μας λέει ούτε λίγο ούτε πολύ ότι αν δεν του κάτσουν οι τοπικοί περιφερειάρχες και δήμαρχοι, θα το ερμηνεύσει ως αποδοκιμασία της πολιτικής του από τους ψηφοφόρους (επειδή έτσι του λέει η αντιπολίτευση η οποία παρεμπιπτόντως είναι και η αποκλειστικά υπεύθυνη κατά τον ΓΑΠ για το ότι αναγκάστηκε να πάει στο μνημόνιο) και  θα παρατήσει την υλοποίηση του προγράμματος που του έχει επιβληθεί από την Τρόικα ύστερα και από δική του ευθύνη για την επιλογή του, για να του πει ο λαός ποιόν άλλο θέλει να το συνεχίσει.

Συμφωνώ με τον ΓΑΠ. Είναι μοναδική ευκαιρία. Καλύτερα να γίνουν εκλογές. Εγώ θα ψηφίσω κατευθείαν Στρος Καν να μην έχουμε μεσάζοντες Έλληνες πρωθυπουργούς να μας ζαλίζουν με ιδεολογικές ασυναρτησίες και ηλιθιότητες τουλάχιστον.